بَاب
الصَّلَاةِ
قَبْلَ
الْعَصْرِ
8. İkindi Namazından
Önce (Kılınan Sünnet) Namaz
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
إِبْرَاهِيمَ
حَدَّثَنَا
أَبُو
دَاوُدَ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
مِهْرَانَ
الْقُرَشِيُّ
حَدَّثَنِي
جَدِّي أَبُو
الْمُثَنَّى
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ قَالَ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَحِمَ
اللَّهُ امْرَأً
صَلَّى
قَبْلَ
الْعَصْرِ
أَرْبَعًا
İbn Ömer (r.a.)'den;
demiştir ki: Resûlullah sallellahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "İkindi'nin
farzından önce dört rekat (namaz) kılan kimseye Allah rahmet etsin."
İzah:
Tirmizî,
mevâkît'us-salât, Ahmed b. Hanbel II, 118; İbn Mâce, ikame 109.
Kadın veya erkek her
kim ikindi namazından önce dört rekat nafile namaz kılarsa Cenab-ı Nebi (s.a.v.)'in
bu
duası bereketiyle Allah
(c.c.) hazretlerinin rahmetine mazhar olacağı bu hadis-i şeriften
anlaşılmaktadır.
Esasen
"rahimellah" sözü, "Allah Rahmet etsin" mânâsında bir dua
cümlesi olabileceği gibi, "Allah kesinlikle ona rahmetle muamele edecektir"
mânâsında ihbarî bir cümle olması da mümkündür. Her iki halde de ikindi
namazının sünnetine teşvik vardır. Nitekim Ebû Ya'Ia'nın Ümmü Habîbe'den
rivayet ettiği bir hadiste de ihbârî bir cümle ile şöyle buyurulmaktadır:
"İkindi namazının farzından önce dört rekat namaz kılmaya devam eden
kimseye Allah (c.c.)
hazretleri cennette bir ev hazırlamıştır.” Ancak Irakî'-nin tahkikine göre Ebû
Ya'lâ'mn bu rivayetinin senedinde kimliği belli olmayan Muhammed b. el-Müezzin
vardır.
Müslümanlar hayırda
yarış kabilinden bu hadisle amel etmişler ve edeceklerdir. Her ne kadar,
ulemânın büyük çoğunluğu ikindi namazının sünnetinin müekked olmayan bir
sünnet olduğunu söylemişlerse de Resûl-i Ekrem (s.a.v.)'in teşvikine dört elle
sarılmakta hayat ve huzur vardır. Resûl-i Ekrem (s.a.v.)'in bazan bu sünneti
dört rekat olarak kılmayı terk ederek iki rekat kılması (bk. 1272 no'lu hadis)
ise, bu sünnetin gayr-ı müekked olduğunu ve bazan yapılıp bazan terk
edilebileceğini gösterir. Hanefî ulemâsı ile İshak, konumuzu teşkil eden bu Ebû
Dâvûd hadisini delil getirerek ikindi namazının sünnetinin bir selâmla
kılınacağını söylerken bunların dışında kalan ilim adamları 1272 np'lu hadisle
Tirmizî'nin rivayet ettiği şu hadis-i şerifi delil getirerek iki selânnla
kılınacağını söylemişlerdir: "Resûlullah (s.a.v.) ikindinin farzından önce
dört rekat kıldı ve arasını Melâike-i Mukarribine, müslüman-lardan ve
müzminlerden onlara tabi onlara selâm vermekle ayırdı."[Tirmizî,
mevâkîtu's-salât]
Halbuki buradaki
selâmdan maksad, Hanefîlerin dediği gibi teşehhüd-de tehiyyat
okumaktır.[Mubârekfûrî, Tuhfetu'l-ahvezî, II, 503.]
Hanefî ulemâsının ve
İshâk'ın delili olan ve konumuzu teşkil eden Ebû Dâvûd hadisi, her ne kadar
senedinde Muhammed b. Mihran bulunduğu için tenkid edilmişse de bu râviyi İbn
Hibbân ve İbn Adiyy gibi hadis âlimleri tezkiye ederek güvenilir bir râvi
olduğunu söylemişlerdir. Ayrıca Tirmizî de bu hadisin hasen, İbn Hibbân ile İbn
Huzeyme de sahih olduğunu söylemişlerdir.